Legjenda e bukur e plakës në bjeshkë ka bredhur në të gjitha viset shqiptare . Tregohet në Jug e në Veri . E nuk ka se si të shpëtojë Dibra pa këtë legjendë vërtet të bukur , e cila në vetvete tregon vetë gëzimin që tregonin njerëzit për ardhjen e pranverës pas një dimri të gjatë e të ftohtë . Tregojnë të moshuarit se në kohë të hershme dhe dimrat kanë ardhur mjaft të ftohtë , me reshje e ngrica akulli . Njerëzit mbylleshin brenda qysh me ardhjen e vjeshtës . Bagëtitë qëndronin në ahur dhe kështu njerëzit ishin të detyruar të siguronin ushqim jo vetëm për vete , por dhe bagëtitë për muaj me radhë . Të gjithë e prisnin me padurim pranverën , këtë stinë të begatë . Ai vit kishte ardhur me një dimër të ftohtë , borë të shumtë dhe ngrica . Reshjet e borës kishin filluar qysh në vjeshtë . E megjithatë pranvera kishte filluar të vinte edhe pse pak e vonë , si i thonë fjalës . Lulet kishin çelur dhe bora sapo
kishte filluar të shkrinte edhe majë maleve . Megjithatë , asnjë nga fshati nuk guxonte të ngjitej lart në bjeshkë me bagëti , edhe pse ushqim ma nuk kishin . Të gjithë i ruheshin ndonjë të ftohti të madh . Fundja dhe shprehja ” kërcuna e madhe , ditën e Shëngjergjit ” kishte një domethënie të madhe . Vetëm një plakë e vetme pa njeri tjetër në shtëpi , nuk po i besonte kësaj thënie të hershme . Ishte një plakë mjaft zevzeke , saqë nuk pyeste njeri në fshat e gjithmonë bënte në kokë të vet . Kur marsi kishte vetëm dy a tre ditë e do t’ia lironte vendin prillit , plaka mori delet , i vuri para dhe u nis për në bjeshkë . Delet filluan të kullosnin nga pak ndonjë fije bari , i cili sapo kishte filluar të shpërthente e plaka me furkën në dorë duke tjerrë lesh , ironizonte marsin : Aha tani nuk se çfarë të më bësh . Ma more të keqen . Kaq e pate ! – shfrynte plaka . Ishin fjalë të rënda këto të plakës për marsin , por e vërteta kështu ishte . Ai nuk kishte më forcë . Edhe pak ditë e ia lëshonte vendin prillit , i cili kishte filluar të trokiste . Zemërimi i kaloi caqet se plaka po bëhej e padurueshme se rrinte sa rrinte e tundte furkën nga qielli , sikur i thoshte marsit.
– Aha , hike oi shkretë , kaq e pate takatin fuqinë ! Marsi duroi sa duroi dhe iu kthye prillit me të lutur : ” Prajll , o im vëlla , më jep nja tre dit hua , ta ngrij plakën me gjithë çka ! ” E prilli e dëgjoi lutjen e marsit . Nuk vonoi shumë e qielli u nxi e shkreptimat ia nisën në bjeshkë . Pas pak ia nisën shtruar – shtruar të bien flokë dëbore . Nuk zgjati shumë e bjeshka u mbulua me borë . Plaka u fut poshtë deleve të mbrohej nga i ftohti i madh e delet ishin bërë grumbull bashkë . Nuk qëndroi me kaq inati i marsit . Filloi edhe ngrica e një erë e fuqishme që shkulte dhe drurët nga vendi e jo më plakën . Inati i marsit ra vetëm kur pa se plaka me gjithë delet ishte ngrirë kallkan .
Marrë nga libri Gurrat e Korabit i autorit Shaqir Skarra