0
0
Agla zgjohej gjithmonë nga krahu i majtë i krevatit me një ndjenjë paaftësie. Falenderonte për një ditë më tepër që Zoti i kish dhënë. “Një ditë tjetër për ta jetuar me pengjet e saj u zgjua” mendonte dhe fill pas kësaj shtynte veten nga krevati dhe çohej duke kërkuar me ngut rrobat për t’i veshur. I hekuroste edhe kur nuk kishin nevojë. Ndodhte gjithmonë që hekurin e rrobave e linte në prizë. Qortohej për këtë dhe jo vetëm. Ndjenja e paaftësisë rritej si fara që dalin brenda natës kur mbillet ditën .
Hante mëngjes, përtypte mërzitë e ditës që linte pas dhe nisej për në shkollë. Në mes atyre ditëve kishte stacione ku ndalej dhe priste veten me një libër në dorë. Nuk vinte vetja. Si pasojë mundohej ta gjente në libër.
Një nga fundjavat e nëntorit të atij viti ajo kishte lënë të takohej me shoqen e saj të ngushtë në kafenenë e tyre të preferuar në qendër të Tiranës. U bë gati dhe doli nga shtëpia. Pas gjysëm ore rrugë në këmbë arriti në stacionin e autobuzave që të conin në qendër. Nga dy autobuzë që prisnin Agla zgjodhi të dytin edhe pse i pari ishte gati të nisej. Donte thjesht një vend ku mund të ulej dhe të mbaronte faqet e fundit të librit që kishte në dorë. E vetmja sendilje që ishte bosh e mbulonte dielli dhe krahas saj ishte ulur një burrë që siç dukej e kishte tepruar me pijen mbrëmë. Agla preferoi ta lexojë librin në këmbë. U mbështet me shpinë në xhamin e autobuzit dhe filloi të lexojë. Pasi i mbaroi dy faqe vuri re që një burrë aty te të 40-tat po e shikonte vjedhurazi. Flokët i kishte pak të rënë dhe të thinjur, i veshur mirë dhe me një parfum që kundërmonte. Në dorë kishte gazetën “ Panorama” dhe ndonjëherë nxirrte telefonin dhe fliste me një shok, që siç dukej kishte lënë takim me të. Ai i fliste për fëmijët e tij që nuk lexonin, duke e këshilluar njëkohësisht edhe vetë shokun për lexim. Sapo mbylli telefonin nisi të përsëriste me bindje se leximi duhej për këdo. Pasi Agla arriti ti mbylllë edhe dy faqe të tjera nga libri, befas dëgjon zërin kureshtar të po këtij burri i cili e pyeste:
– Kë po lexon?
– Fatos Kongolin, “Njeriu me Fat”.
– Ai ka shumë romane dhe poezinë nuk e ka me qejf. Këtë e ka shpjeguar në romanin ku shpjegon jetën e tij “Ëndrra në sirtar”. Libër shumë interesant! Ta sygjeroj.
– Kuptoj. Shumë faleminderit për sygjerimin! Në fakt ky është libri i dytë që lexoj dhe vërtetë që shkruan shumë mirë. Do ta lexoj dhe këtë që po më thoni me patjetër.
– Të them të drejtën nuk është se ia kam lexuar të gjithë librat por ky më ka pëlqyer më shumë, sepse përveç se është roman fantastik, nxjerr në pah shumë realitete të kohës së komunizmit.
– Kuptoj, edhe njëherë faleminderit!- I thotë Agla me një buzëqeshje që tregonte një bezdi sepse tjetri nuk po e linte të mbaronte librin dhe për fatin e keq të saj, ai as nuk e kishte vënë re aspak këtë bezdi që krijonte te ajo. Sapo rifilloi leximin burri gjysmë-qeros e ndërpreu duke vazhduar bisedën me plot dëshirë diskutimi:
– Më vjen mirë që shoh një të ri që ka libër në dorë dhe jo një telefon. Kohërat tona ishin të arta. Unë kam tre fëmijë dhe asnjë nuk lexon. U them lexoni, dilni njiherë nga interneti! Sepse kur lexon futesh në një botë ndryshe nga kjo, bëhesh më kreativ më kritik ndaj çështjeve. Një shkrimtar thotë që facebook-u është një tavolinë diskutimi ku një njeri shkruan diçka dhe 300 budallenj i shkojnë pas!
Agla, në tentativë për ti dhënë fund bisedës i thotë:
– E di e di, po kujt i thua thuaj!
Burri i panjohur i autobuzit filloi të qeshte lehtas ndërsa dera u hap dhe zbritën gjysma e pasagjerëve. Agla nuk dinte kë të shihte, njerëzit që zbrazeshin si kokrra misri nga thesi duke shtyrë njëri-tjetrin, librin që kishte në dorë apo burrin gjysmë-qeros që nuk po pushonte së qeshuri. Priti dhe një stacion tjetër dhe zbriti vetëm për të shpëtuar nga ky i fundit duke e përshëndetur dhe duke e sharë lehtas për mosekzistencë mes vedit.
– Vdeksh mu në vend! Ncncnc, nuk të lënë njerëzit as me lexu! – fliste me vete duke përshkruar stacionin nga “Pallati i Sporteve” deri te shkolla “Qemal Stafa”.
Me Mirën do të takohej pas 30 minutash në bar-kafenë “Picasso”. Kam kohë ta mbaroj dhe këtë kapitull mendoi, teksa u fut në kafene për ta pritur. Zuri vend në një qoshe nga ku dukej dhe televizori me ekranin e tij të madh, por për njerëzit mund të quhej një pikturë e panevojshme. Njerëzit donin muzikë, kafe, muhabet, donin kohë të çuar dëm. Përsëri Agla ndihej e paaftë kundrejt këtij fenomeni. E harroi për një moment librin. Gjetja e vetes në ndonjë rresht të mundshëm në të po bëhej më e ndërlikuar në atë ambient të zhurmshëm. U fiksua pas ekranit të televizorit të mbështetur në murin përballë hyrjes së bar-kafesë. Befas mendoi se duhej t’i jepte rëndësi diçkaje të parëndësishme për herë të parë në jetën e saj. Shikonte televizorin në një pikë të vetme dhe nisi ti thoshte nëpër dhëmbë:
“ – Unë mendoj që ngjajmë. Po, ngjajmë shumë, përveç përbërjes. Ne ngjajmë në rëndësinë që na japin njerëzit. Ty të lënë aty si pikturë dhe të mbyllin gojën, mua më degdisin nëpër faqe librash për të gjetur atë që dhe Sokrati nuk e ka gjetur dot.”
Monologu u ndërpre nga kamarieri i cili mori porosinë e përhershme.
– Mirëdita! Çfarë do merrni? – e pyeti i qeshur kamarieri.
– Mirëdita! Një kafe dhe një ujë pa gaz të lutem.
– Menjëherë! – thotë ai dhe largohet me një rrotullim thua ti se ka mbaruar për balet. Siç duket donte të tregonte tatuazhin që kishte në pjesën e pasme të krahut.
Në mungesë të Mirës i kthehet përsëri televizorit: “- nuk e di pse e marr këtë dreq kafe kur më bën dëm! Ti që mbart lloj lloj informacionesh nuk më jep dot një përgjigjje për këtë!?”
– Prapë kafe! – u dëgjua një zë në ecje e sipër. Agla ktheu kokën dhe pa që supin ia mbërtheu dora e Mirës.
– Pse nuk ndenje dhe pak të bëhesh gati? Sidoqoftë unë jam mësuar të të pres ty. Apo jo?!
– Po mos e bëj aq të madhe, se maksimumi një orë më pret
– gjithmonë. Pastaj ti e di nuk dilet nga shtëpia pa bërë makeup!
– Posi pra, sikur vdesim ne të tjerët që nuk përdorim! – I thotë Agla dhe fill pas kësaj ia nisin duke qeshur të dyja
– Hë de hë tashi, se nuk u bë nami. Po ti më thuaj shkruajte gjë për situatën që ndodhemi? – ia kthen Mira me gjithë seriozitetin e mundshëm që rrallë herë e karakterizonte.
– Kam shkruar por shumë pak sepse jam marrë me leximin e Kongolit.
– Më lexo një një pjesë aman ta shoh çfarë ke bërë!
– Po është shumë pak, vetëm një faqe ëordi Mira. Ca do kuptosh nga një faqe e vetme?!
– Mirë mirë lexoje ti se e kuptoj unë. – thotë ajo duke i marrë çantën për të kontrrrolluar për tekstin e shkruar në ndonjë fletë.
– Në rregull pra. Shihe se e ke te libri i Sabato-s, palosur në dysh.
Mira e nxjerr letrën nga çanta dhe ia jep Aglës ta lexojë. Duke hapur letrën ajo e vë në dijeni se akoma nuk kishte një titull tregimi. Nisën leximin gjithë përtesë:
“Një popullsi që nuk lodhej nga puna, kafetë e pakuptimta dhe oraret e tejzgjatura në lokalet e tejmbushura me boshllëk në zemër dhe bollëk (në dukje) të parasë, ishte ajo e Tiranës. Në mëngjes kishte tjetër gjallëri të veprimtarive, ku faturinoja të thoshte mirëmëngjes kur merrje autobuzin për në shkollë dhe çdo kamarier të buzëqeshte pasi uleshe në kafene. Sapo kishte filluar të lulëzonte pranvera, e cila premtonte kohë të nxehta si përherë në kryeqytet. Duke filluar nga bahçeja, te lulet përreth shtëpisë, te ndërrimi çajit me kafen, lëngje të ndryshme, një aromë disi e mbushur me shpresën se gjithçka do shkojë më mirë se kurrë – paçka se jeta po rrëshkiste nga duart si uji që rrjedh lehtas nga çezmja. Tashmë librat do të lexoheshin më me qejf, më shumë nga fëmijët që do dilnin nga kafazi dimëror i frikës së ftohjes.”
Në momentin kur Agla ndaloi së lexuari për një frymëmarrje Mira e ndërpret duke i thënë gjithë inat:
– Ça e lexon ashtu si një lajmërim për vdekje?! Ma jep mua ktu! Ja shiko si lexohet. Më thuaj ku e le.
– Aman se nuk ndihem shumë mirë sot. Nisja nga paragrafi i fundit. – I thotë Agla duke u munduar t’ia tregojë saktësisht se ku.
– Mos dijë robi të lexojë! Hej Zot, do më ngelesh në duar ndonjë ditë Agla. Mos ankohesh pastaj pse! Të duja qeshim lehtë. Mira nisën leximin me krenarinë e një sulltaneshe.
…Gjallëria ndjehej kur takoje miqtë dhe thurrje plane që fundjavat ti kalonit bashkë nga Liqeni Artificial. Ndihej kur uleshe diku, në një park të çfarëdoshëm dhe shikoje si mblidheshin pëllumbat për të ngrënë thërrimet e bukës përtokë. Fill pas kësaj të ngucte një mall i papërsëritshëm për vendlindjen. Në një farë mënyre zemra ishte ndarë në dysh, ikje nga Tirana shuhej një mall dhe riniste një tjetër, ai për Tiranën. Krijohej në një farë mënyre një marrdhënie e ndërsjellë malli.
Por asgjë nuk u shijua. Fëmijët nuk dalin të luajnë. Nuk shkojnë as në shkollë. Atyre u është thënë se dimri akoma nuk ka kaluar, dhe se nuk dihet kur kalon. Këtë lloj dimri që të gjithë e kanë frikë bëri që mos shërbehen as kafe, as lëngje madje as libra. Jemi të detyruar të lexojmë ato libra që i kemi lënë anash dikur. Planet e bëra me miqtë për fundjavave prishen, zhduken pa afat. Si çdo lloj gjëje tjetër.
Sepse ne vetëm kështu kuptuam rëndësinë e gjërave, kuptuam se ne nuk kemi asgjë në dorë. As shpirtin nuk e kemi në dorë, as lëvizjen e stinëve, as sesa xhupa u veshim fëmijëve, as se kur gjejmë veten e as shuarjen e mallit për këdo, për çfarëdo. Ne, njerëzit, i japim shpirt kryeqytetit, por ne dhe kryeqytetit na jep shpirt veç Zoti. Një raport zinxhir që në këto ditë po e pranon dashje padashje çdo njeri. Po sigurisht që çdo gjë do shkojë mirë, dhe malli për Tiranën do shuhet. Dhe Tirana për ne. Dhe rrugët. Ah rrugët!
Në atë moment zëri i Mirës dhe muzika e bar-kafesë sa vinin e largoheshin nga veshët e Aglës. Televizori po zhdukej si një mjergull, njerëzit ktheheshin në silueta që nuk lëviznin nga vendi. Diçka po ndodhte me të. Nuk kaloi as edhe një minutë dhe dëgjoi zërin e të ëmës dhe të vëllait duke thënë:
– Çohu pije gotën me qumësht para se të ftohet! – thoshte e ëma.
– Agla, hajt çohu se ke dhe mësim online sot në orën 10.- vazhdonte thirrjet i vëllai.
Veshët e saj tashmë dëgjonin lajmet e mëngjesit të cilat nuk raportonin veçse vdekje nga Covid-19 dhe shtyrje afatesh të fillimit të një lulëzimi të cunguar prej kohësh. Ndërkohë Agla mendonte se qëndrimi në Dibër nuk ishte më një ëndërr ku shuhej malli, por që shtohej për gjysmën tjetër të shpirtit, atë të Tiranës.
Peshkopi, 2020
Admin