Nga Alban Tufa
– Do të pimë sonte, shtupë do bëhemi – i tha Ajazi të birit tek u dha në prag të derës me një arkë birrash të një marke të huaj, edhe me një bidon 1.5 litër Coca Cola, të mbushur për buze me raki rrushi.
-Sigurisht Jazo, – i tha i biri, – një vit të ri kemi në vit, apo jo?.
-Do të ta shohim sonte burrninë, ta shohim sa do mbash, – ai i ati, teksa të dyja si birrën edhe rakinë po i sistemonte në frigoriferin njëkatsh, i cili ngjante si një baule e madhe, si një arkë, veçse ngjyra ishte krejt e bardhë.
-Do
ta shohim, – tha i biri, dhe mandej shtoi, veçse ti nuk je më ai i dikurshmi.
-Jam koçkë e fortë, – ia ktheu Ajazi, dhe gjithë këtë e mbylli me një të
shkelur syrin.
-Do ta djegim sonte, -i tha edhe të shoqes që filloi të vinte vërdallë me disa
sahanë, tepsi e tenxhere, në të cilat lidhte japrak, priste patate dhe zinte
mishi viçi të therur po atë ditë. Ndërsa ajo, e përqëndruar në punën e saj nuk
ia vari fort.
Darka e kaptimit të viteve u avit me shumë ngut, sikur të qe një çast i vetëm.
Sa shpejt vjen mbrëmja në dimër kishte menduar Ajazi. Në një mënyrë të
habitshme gjithë ditën e shkuar në mendje i ishin sjellë mendime që lidheshin
me vdekjen dhe me kohën. Kishte menduar (shumë seriozisht) që mund të mos e
arrinte vitin e ri tjetër. “Pleqtë dhe gomerët e lodhur i merr dimri me
vete”, shprehje të cilën e kishte dëgjuar aq shpesh nëpër oda që kur
kishte qenë fimijë, e kishte sjellë aq gjatë nëpër mendje ditën e djeshme sa i
ishte bërë bindje që nuk e kalon dot dimrin në këtë botë. Por ai nuk ishte
plak, e megjithatë as kjo nuk ia lehtësonte gjendjen.
Kështu kishte menduar që do ta kalonte mirë këtë mbrëmje, do pinte, do dehej
dhe do t’i harronte krejta hallet e brengat, madje do të harronte edhe vdekjen.
Ishte
një natë e ftohtë, si të gjitha netët e vitit të ri që mbërrijnë në fshatin
Shterpë. Nuk mbahej mend një natë 31 dhjetori që të mos frynte në atë fshat.
Aty pak para darke zu të binin ca flokë dëbore, të cilat erdhën e u shpeshtuan,
u trashën dhe për pak a shumë gjysmë ore e zbardhën tokën. Në sfond
mbizotëronte e lehura e herëpashershme e qenit në hallka. Me të rrallë pushonte
e pastaj ia niste sërisht, duke mos iu lënë kohë as për të ndërruar një llaf në
qetësi të zotëve të vet.
Draka u shtrua dhe të tre u avitën e u ulën në tryezë. Fillimisht i shijuan
ushiqmet me sy, siç thonë, po s’tu ngop syri nuk ngopet barku. Mandej zunë te
prekin tek-tuk nëpër pjata me të skuqura, nëpër mishra e japrakë, sallata dhe
mesore të ndryshme.
-Birrat,
– tha Ajaz Çeliku me një ton që kutpohej se i kishte harruar të shkretat.
I biri u çua dhe solli nja katër-pesë copë birra nga ato që ishim të sistemuara
në frigoriferin me formë arke, si qivur.
-Bismilah, – tha me zë të ulët Ajazi teksa hidhte birrë nga shishja në një gotë të gjatë dhe më të gjerë se zakonisht.
-Gëzuar, – ia pat i biri.
-Gëzuar, -ia dha e shoqja.
-Gëzofshim,
-tha edhe vetë Ajazi, dhe e piu gjithë gotën e mbushur me birrë përnjëherësh.
Fill mbushi gotën tjetër, e madej birrën tjetër. Po ashtu edhe i biri. Ndërsa e
shoqja e Ajazit pinte një lëng të verdhë frutash, me gjasë lëng portokalli, ose
i përzier me fruta tropikale.
Mbrëmja bashkë me kohën e ecnin, dhe të shoqen e Ajazit, Eminen, gati sa s’po e
merrte gjumi. Gjatë gjithë mbrëmjes i hapej goja. Mundohej ta shmangte gjumin
me lloj lloj mearifetesh, deri te larja e fytyrës me ujë të ftohtë, dalja
jashtë në atë veri mpirës dhe shkrirja e dëborës në fytyrë, por më kot e
mundonte veten. Dëbora që binte jashtë në errësirën dhe hapsirën e pafundme,
shto edhe veriun që frynte me furi, përkundër tingujve qetësues që dilnin nga
flakët e sobës së ndezur me dru ahu, ia ndillnin me dalldi gjumin.
Kështu duke mos patur ç’të bënte, Eminja u çua dhe pasi iu uroi sërisht Vitin e Ri të dy burrave të shpisës së saj, u shtri të flinte dhe i la të dy, babë e bir, të hanin e të pinin.
Pasi i pinë nga gjashtë a shtatë birra, Ajazi u çua dhe mori shishen e rakisë
bashkë me dy gota të vogla rakie. I mbushi të dyja dhe ia pat të birit:
-Shneti yt biro!
-Ejavallah plako, -tha i biri dhe të dy rrakëllyen teket e rakisë.
Mbushën të dy gotat sërish, por kësaj here shëndetin e ngriti i biri:
-Shëndeti yt pallëë, -i tha të atit teksa ngrinte gotën.
-Gëzuar
koqe… – ia ktheu i ati me një buzëqeshje e cila për pak sekonda iu ter krejt
butë, krejt meçeftas. Madej pasi u mendua pak dhe kur fytyrën ia mbuloi një
hije e rëndë, iu kthye të birit:
-Ç’ishte ajo fjalë or ti mut muti?
-Fjalë ishte babo, madje ishte urim, -tha biri.
-Po pse a kështu urohet yt atë mor kaqol?, e pyeti Ajazi teksa u mundua të çohej në këmbë, dhe meqë gjunjët nuk ia mbanin dot peshën e trupit të tij të madh dhe barkun e tij si të qe shtatzënë me shtat fetuse, u shemb sërisht mbi divan. Duart i përplasi mbi tavolinë dhe një gotë apo shishe ra në tokë e u thërrime.
-Pse ti mendon se nuk je pallë? -vazhdoi i biri me të vetën.
-Ytt… rracë e poshtër, – tha Ajazi me buzët që i merreshin, dhe ia bënin bashtingëlloret lëmsh.
-Kam kohë që e mendoj babo, dhe ti më dukesh krejt pallë. Ose më sakt më je duk historikisht krej pallë, tha Bibi.
-E pse? – pyet Ajazi duke ia shpërthyer mandej një të qeshure prej të dehuri, një të qeshure sigurisht të pavend, por edhe krejt të shpifur me buzët krej jargë.
-Nuk do mend. Kështu ke qenë përherë, dhe unë kështu kam menduar përherë. -sosi i biri. Dhe pasi u mendua pak ia nisi sërish.
Ia renditi disa arsye të cilat i kishte menduar, prej tek disa raste që nuk e kish lënë të shkonte në ekskursione në fund të gjimanzit; mandej te disa raste të tjera kur kishte bërtitur me të madhe për disa gjëra krejt të vogla, llafi bie për një humbje çakmaku; për disa raste të tjera që e kishin kruar në konak, i kishin ra me shumë fjalë të rënda dhe ky nuk kishte mund t’iu kthente xhevapë (se llafet shpërhapeshin në fshat); për një grua të ve në fshat që përflitej se Ajazi i kishte shkuar pas, por me çdukej pa ndonjë rezultat të suksesshëm; për faktin që nuk e kishte lënë të shkonte në kurbet si shokët e fshatit, të shkonte në Angli, në Itali, ose së paku në Greqi; dhe së fundmi për faktin që vetëm ky, pra i ati, nuk kishte qenë dakord të merrte për nuse të bijën Milazimit, atë që ishte kryekëput si e ëma, e hijshme, punëtore, dhe pa asnjë llaf në fshat.
Ndërkohë lehmat e qenit zunë të shtohen në atë far feje sikur edhe ai po e ndjente afrimin e orës së ndrrimit të viteve. Ndoshta e trazonin xhindet, ndoshta edhe ata duke festuar, ose ndoshta e trembnin fishekzjarret, ose dëbora që binte dhe ai po e shihte për së pari herë. Mund të ishte çfarëdo, por sigurisht qe diç shumë e fortë që ia çonte zërin në kupë të qiellit.
Sapo sosi atë breshëri akuzash e mllefi kundrejt tij, Ajazit, ajo fytyra e
përskuqur edhe e iu nxi bash si thëngijtë e drurit të ahut. I shtrëngoi dhëmbët
dhe mbushi një gotë tjetër me raki. E rrakëlleu me një gëllënjkë. Mandej hapi
edhe një birrë dhe e rrasi në buzë, çoi kokën dhe e priti që krejt lëgu ti
derdhej në plëncin e vet.
-Edhe ti je një trap i pashoq, – i tha të biri Dhe pasi pushoi disa çaste ia
nisi sërisht:
-Ti
je një budallë i pashoq, madje dhe dembel. Ti po të ishe i zoti ikje vetë në
kurbet, nuk më pyesje hiç, ashtu siç kanë bërë shokët e tu, mçeftas; ti po të
ishe i zoti, atyre që yt ati ia kanë ulë kokën i’ua ndreqje qejfin, por ti je
një parazit i pashoq; ti nëse ishe i mirë cucën e Milazimit e merrje vetë pa
pyet askënd; ti po të ishe i mirë dhe i zoti krejt ato lekë që më ke kërku mu
prej sa kohësh i fitoje vetë. Por t’i nuk më ke ngjarë mua aspak. E di pse?
Sepse ti mund të jesh i biri i Hamdiut, se ajo pilivesa, nëna jote që tashi ia
ka këput gjumit, me Hamdiun nuk i ndante gjë në koperativë. Vetëm unë e kam
mbajtë atë, se të ishte dikush tjetër, e çonte kulaç në shpinë tët gjysh.
Bibi shtangu. Për pak kohë mendja iu soll vërdallë, u rrekë të kapte shishen e
birrës por i dukeshin sikur janë tre ngjitas. Provoi të kapte të parën por dora
i shkoi bosh, mandej provoi të mesit dhe ia ngjiti. E rroku mirë me dorën e
djathtë dhe ia rrasi të atit mu në lule të ballit dhe njëkohësisht nëpërdhëmbi:
-Mut burrë.
Ajazi ra shakull përtokë, dhe ca njolla gjaku njomën tapetin.
Me të parë gjakun në tokë, Bibi u çakërdis, u tërbua me tërësej dhe më një
shpejtësi të marramendshme kapi karrigen ngjit dhe ia dha sërish mu në tepe të
kresë të atit. Kësaj here gjaku shpërtheu nëpër krejt tapetin, duke lagur në
një cep divanin, pak tavolinën, një faqe të murit, dhe sigurisht karrigen. Pasi i pa të gjitha këto, Bibi u qetësua.
Fytyta iu kullua krejt dhe nuk kishte më as një ndjesi që t’i shfaqej në
fytyrë. Nuk kishte as hutim, e as ndonjë shenjë pendimi.
Ndenji disa çaste duke e parë të atin shtrirë përtokë, u përhumb nga ky
realitet.
-Na çave trapin, -tha. Ndoshta i tha qenit, ndoshta të atit, a ndoshta ndonjë
qenieje tjetër që mund të sillej nëpër dhomë.
Fill mbushi një gotë rakie dhe ia pat:
-Gëzuar babo!
Po
me atë gotë doli nga dhoma dhe u nis për te dhoma ku flinin historikisht
prindërit. E zgjoi të ëmën me vrull. Dhe sapo ajo brofi në këmbë sikur të ishte
duke parë një ëndërr të frikshme i tha:
-Gëzuar Vitin e Ri!
Sohodoll, janar 2020